Słowniczek.

SŁOWNICZEK

Agora- zgromadzenie ludowe w polis, później miejsce obrad takiego zgromadzenia.

 

Apoikia- nowa osada.

 

Apokalipsa- objawienie, odsłonięte jakiejś tajemnicy

 

Apokryf- księgi, które nie weszły w skład kanonu Pisma Św.

 

Apoteoza- uznanie jakiejś osoby za bóstwo.

 

Centaur- istota o wyglądzie konia z głową i torsem mężczyzny.

 

Cnota- doskonałość w wykonywaniu podjętych czynności.

 

Cynizm- życie zgodne z naturą, pogarda dla dóbr materialnych, drwina z autorytetów.

 

Diaspora- rozproszenie

 

Epigoni- m.in. potomkowie następców Aleksandra Wielkiego.

 

Epikureizm- szczęście utożsamiane z brakiem cierpień, jest głównym celem człowieka; później dążenie do przyjemności.

 

Ewangelia- dobra, radosna nowina, wesołe poselstwo

 

Falanga- szyk bojowy hoplitów składający się z 8 rzędów; żołnierzy ustawiano w zwartych szeregach; każdy żołnierz swoją tarczą zasłaniał bok sąsiada, z drugiej strony wysuwając włócznię.

 

Hegemonia- walki o przewodnictwo między Ateną a Spartą.

 

Hoplita- należał do ciężkozbrojnej piechoty; ubiór (pancerz, hełm, nagolenniki, nabrzusznik), uzbrojenie (włócznia, miecz, łuk, okrągła strzała).

 

Kanon- ogólnie przyjęty wzór, norma; zbiór pism uznanych przez jakąś wspólnotę religijną za świętą

 

Metojk- cudzoziemiec bez praw politycznych i obywatelskich.

 

Metropolia- miasta macierzyste.

 

Misteria- forma kultu połączona z procesjami, widowiskami, formami tańca.

 

Mit- podanie bajeczne o stworzeniu świata, bogach, legendarnych bohaterach.

 

Panteon- świątynia poświęcona bogom, wzniesiona na środku Pola Marsowego. Wewnątrz znajduje się ceremonialny ołtarz, gdzie zwierzęta były poświęcona i spalone. Dym wydobywał się przez otwór w wierzchołku kopuły, zwanym „wszystkie widzące oka niebios”.

 

Pascha- święto zbioru jęczmienia, związane z wyjściem Izraelitów z Egiptu

 

Polis- miasto-państwo obejmujące miasto z przylegającymi do niego obszarami rolniczymi.

 

Satyr- bożej płodności i urodzaju o postaci mężczyzny z rogami i koźlimi nogami.

 

Sofizm- nie ma prawd absolutnych, wszystko można udowodnić za pomocą sztuki wymowy.

 

Stoicyzm- cnota, czyli zachowanie równowagi duchowej, jest najwyższym dobrem człowieka.

 

Symmachia- związek obronny polis.

 

Synkretyzm- próba połączenia w jedną całość różnych, nieraz całkowicie sprzecznych poglądów religijnych, filozoficznych, społecznych.

 

Ściana płaczu- jedyny ocalały fragment budowli Salomona.

 

 Świątynia Salomona- wzniesiona ok. 90 r. p.n.e., na wzgórzu Moria, wykończona złotem, wnętrze drewniane, w środku przechowywano Arkę Przymierza.

 

Triera- niewielki statek; 3 rzędy wioseł; główna część- lufa; na jego przedzie jakieś bóstwo; czworokątne żagle; grot spiżowy do ataku wykonany z drewna (tyran); mieścił 170 wioślarzy, 20 żeglarzy, 18 żołnierzy.

 

Tyrania- forma rządu powstała w wyniku przejęcia władzy przez jednostkę, najczęściej przy poparciu ludu.

 

Wulgata- ogłoszenie, wydanie, rozpowszechnienie, oznaczało wydanie popularne.

 

Zikkurat- wielopiętrowe świątynie w kształcie ściętej piramidy schodkowej.